Tại sao nồi hơi đốt than vẫn là lựa chọn ưu việt trong nhiều nhà máy?

Trong nhiều năm qua, nồi hơi đốt than vẫn giữ vững vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp Việt Nam. Dù các công nghệ đốt hiện đại như gas hay điện ngày càng phổ biến, nhưng nhiều nhà máy vẫn ưu tiên sử dụng nồi hơi đốt than vì tính kinh tế và hiệu suất ổn định. Vậy điều gì khiến thiết bị này tiếp tục là lựa chọn ưu việt trong thời đại sản xuất hiện đại? Hãy cùng tìm hiểu câu trả lời qua bài viết dưới đây.

Nồi hơi đốt than là gì?

Nồi hơi đốt than là một thiết bị sử dụng nhiên liệu than (thường là than cám hoặc than cục) để đun sôi nước, tạo ra hơi nước áp suất cao, phục vụ cho các nhu cầu gia nhiệt, sấy khô, vận hành máy móc hoặc phát điện trong môi trường công nghiệp.

Cấu tạo cơ bản của nồi hơi đốt than gồm các bộ phận chính:

• Buồng đốt: nơi diễn ra quá trình đốt cháy than để sinh nhiệt
• Ống nước hoặc ống lửa: dẫn nước hoặc khí nóng để trao đổi nhiệt
• Thân nồi: chứa nước và chịu áp suất
• Hệ thống cấp than, cấp nước và xả xỉ
• Hệ thống điều khiển và an toàn

Có hai loại chính:

• Nồi hơi đốt than thủ công (đốt bằng tay): chi phí thấp, vận hành đơn giản
• Nồi hơi đốt than tự động: hiệu suất cao, ít tốn công nhân vận hành

Vì sao nồi hơi đốt than vẫn là lựa chọn ưu việt?

a. Chi phí vận hành thấp

Than vẫn là một trong những nhiên liệu rẻ tiền nhất tại Việt Nam, đặc biệt là than cám – vốn có giá thành thấp hơn dầu DO, FO hay gas. Trong bối cảnh giá nhiên liệu không ổn định, việc sử dụng than giúp tối ưu chi phí sản xuất, đặc biệt với các nhà máy cần sử dụng hơi liên tục với công suất lớn.

b. Dễ chủ động nguồn cung

Nguồn than trong nước vẫn khá dồi dào, đặc biệt là từ các mỏ than Quảng Ninh. Nhiều nhà máy có thể chủ động hợp đồng với các công ty than để đảm bảo nguồn cung ổn định, hạn chế phụ thuộc vào nhiên liệu nhập khẩu như gas hay dầu.

c. Đáp ứng tốt nhu cầu hơi lớn và liên tục

Nồi hơi đốt than thường có công suất lớn, hoạt động liên tục, phù hợp với các ngành công nghiệp như: dệt nhuộm, chế biến gỗ, chế biến thực phẩm, cao su, hóa chất... Trong khi đó, các loại nồi hơi đốt gas hay dầu thường có chi phí quá cao nếu vận hành liên tục ở quy mô lớn.

d. Công nghệ ngày càng cải tiến

Hiện nay, các loại nồi hơi đốt than thế hệ mới có tích hợp hệ thống điều khiển tự động, bộ thu hồi nhiệt, bộ lọc bụi đa tầng, giúp giảm đáng kể lượng phát thải, tăng hiệu suất đốt và thân thiện hơn với môi trường.

e. Tuổi thọ cao, dễ bảo trì

Nồi hơi đốt than có thiết kế chắc chắn, tuổi thọ cao (10–20 năm), dễ bảo trì, sửa chữa, đặc biệt ở các vùng xa trung tâm – nơi khó tiếp cận dịch vụ kỹ thuật cao cấp.

Khi nào nên sử dụng nồi hơi đốt than?

Việc lựa chọn nồi hơi đốt than là hợp lý trong các trường hợp sau:

• Sản xuất liên tục với lượng hơi lớn (24/24 hoặc nhiều ca/ngày)
• Vị trí nhà máy gần nguồn cung than, giúp tối ưu logistics
• Doanh nghiệp có yêu cầu khắt khe về chi phí vận hành
• Ngành nghề không đòi hỏi nghiêm ngặt về độ sạch của hơi nước (ví dụ không yêu cầu hơi sạch như ngành dược phẩm)
• Đã có sẵn cơ sở hạ tầng và nhân sự quen thuộc với loại nồi hơi này

Nồi hơi đốt than được ứng dụng ở đâu?

a. Ngành dệt – nhuộm – giặt công nghiệp

Các công đoạn như nấu vải, nhuộm, hấp, giặt đều yêu cầu hơi nước áp lực cao và nhiệt độ ổn định. Nồi hơi đốt than là lựa chọn hàng đầu cho các xưởng dệt nhờ chi phí thấp và hiệu suất cao.

b. Ngành chế biến thực phẩm

Trong các nhà máy sản xuất mì ăn liền, bánh kẹo, đồ hộp, nước giải khát..., hơi nước dùng để hấp, nấu, khử trùng. Nồi hơi đốt than đáp ứng tốt về mặt công suất và tiết kiệm nhiên liệu.

c. Ngành sản xuất gỗ, giấy

Trong chế biến gỗ và bột giấy, cần lượng hơi lớn để sấy gỗ, ép gỗ, tạo giấy. Nồi hơi đốt than giúp giảm chi phí đáng kể so với đốt gas hoặc điện.

d. Ngành cao su – hóa chất

Các quy trình phản ứng hóa học, lưu hóa cao su... đòi hỏi hơi nóng liên tục và ổn định. Nồi hơi đốt than cung cấp dòng hơi lớn mà vẫn đảm bảo kinh tế.

e. Khu công nghiệp, nhà máy quy mô lớn

Với các khu công nghiệp có hàng chục xưởng sản xuất, việc đầu tư hệ thống nồi hơi đốt than trung tâm giúp chia sẻ nguồn hơi, tăng hiệu quả sử dụng.

Những ai nên sử dụng nồi hơi đốt than?

1. Chủ doanh nghiệp sản xuất vừa và lớn

Nếu bạn đang vận hành nhà máy có quy mô trung bình trở lên và cần hơi nước liên tục với chi phí thấp, thì nồi hơi đốt than là giải pháp kinh tế lâu dài.

2. Chủ xưởng có nguồn cung than ổn định

Nếu bạn có thể tiếp cận dễ dàng nguồn than cám, thì việc đầu tư nồi hơi đốt than sẽ giúp rút ngắn thời gian hoàn vốn đầu tư.

3. Doanh nghiệp ở khu vực nông thôn, miền núi

Tại các vùng chưa có điều kiện sử dụng gas hoặc điện công suất lớn, nồi hơi đốt than là lựa chọn khả thi về chi phí và khả năng bảo trì.

4. Các công ty vận hành thuê hơi (steam service)

Với mô hình cho thuê hơi, việc sử dụng nồi hơi đốt than giúp cung cấp dịch vụ hơi với giá cạnh tranh mà vẫn đảm bảo lợi nhuận.

Làm thế nào để sử dụng nồi hơi đốt than hiệu quả và an toàn?

a. Chọn đúng loại nồi hơi

Tùy theo công suất và nhu cầu sử dụng hơi, hãy lựa chọn loại nồi hơi phù hợp:

• Nồi hơi ống lửa (đơn giản, công suất vừa)
• Nồi hơi ống nước (hiệu suất cao, công suất lớn)

b. Tối ưu quá trình đốt

• Dùng than đúng chủng loại (than cám 5A, 6A...)
• Duy trì nhiệt độ buồng đốt ổn định
• Bổ sung hệ thống cấp than tự động nếu có điều kiện

c. Bảo trì định kỳ

• Vệ sinh lò đốt và ống trao đổi nhiệt thường xuyên để tránh đóng cặn
• Kiểm tra van an toàn, cảm biến áp suất, đồng hồ áp lực định kỳ
• Thay thế vật liệu chịu nhiệt nếu có dấu hiệu hao mòn

d. Tuân thủ quy định an toàn

• Đào tạo nhân viên vận hành đúng quy trình
• Có sổ sách theo dõi áp suất, nhiệt độ, bảo trì định kỳ
• Tuân thủ tiêu chuẩn PCCC, môi trường và các quy định kỹ thuật

e. Cải tiến công nghệ

• Tích hợp hệ thống thu hồi nhiệt (economizer) để tăng hiệu suất
• Lắp đặt bộ lọc bụi túi vải, lọc cyclone để giảm phát thải
• Nâng cấp sang nồi hơi tầng sôi tuần hoàn (CFB) nếu có nhu cầu lớn và dài hạn

Kết luận

Dù nhiều công nghệ nồi hơi hiện đại đã xuất hiện, nồi hơi đốt than vẫn giữ vững vai trò quan trọng trong các ngành công nghiệp tại Việt Nam nhờ chi phí thấp, nguồn cung ổn định và hiệu suất cao. Nếu được vận hành đúng cách và cải tiến công nghệ phù hợp, nồi hơi đốt than không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn góp phần đảm bảo sản xuất bền vững.

Hãy liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ dưới đây để được tư vấn về lò hơi, nồi hơi, và các thiết bị hơi nhiệt:

HeX Boiler - CÔNG TY TNHH NĂNG LƯỢNG NHIỆT BÁCH KHOA.

Địa chỉ: Số 268B, Quốc Lộ 2, Khu 2, Xã Phù Lỗ, Huyện Sóc Sơn, Tp Hà Nội.

Hotline: 0917 754 059

Email: info@hexboiler.com